نماز معراج مؤمن
نماز برترین و بالاترین فریضه دینی است که از آن به کلید بهشت یاد میشود. نماز مطمئنترین ریسمان رسیدن به قرب الهی و هدیه بندگان الهی و زینت اسلام نمازهای پنجگانه نمازگزاران است. به راستی نماز ستون دین و پرچم اسلام است. نماز دارای آثار و برکاتی بی نظیر از جمله نورانی شدن سیما و سیره ظاهر و باطن، آرامش جسم، انیس قبر، محل فرود رحمت، چراغ آسمان، سنگینی کفه ترازوی اعمال صالح، کسب خشنودی خداوند، بهای بهشت، و سپر آتش، و نماز راه نجات است. در این صفحه به نماز؛ در کتاب و سنت و سیره بزرگان دین، آثار و برکات دنیوی و آخروی، فقه و احکام نماز و ترویج این فریضه الهی؛ اشاره میگردد.
۱. نماز در قرآن کریم
نماز بالاترین فریضه الهی است. نماز بهترین شعار اسلام و به تعبیر پیامبر اکرم (ص) عمود خیمه دین و عبادتی است حساس و دقیق که عالیترین کمالات انسانی را به صورتی عملی در خود جای داده است. خضوع و خشوع در برابر خدا، تقید به طهارت ظاهر و باطن، وقتشناسی، حضور در محضر الهی و یافتن حضور قلب، همه و همه تنها برخی از نکات مورد تأکید در فرهنگ انسان ساز نمازند. انسانی که همواره به یاد خداست و همواره متوجه اوست و روزی پنج بار در پیشگاه او سجده میکند و اقرار میکند که خداوند شاهد و ناظر و توانا و قدرتمند است و شایستگی سجود و خضوع و خشوع در برابرش را داراست، دیگر به خود اجازه نمیدهد که در محضر خدا معصیت کند. از این رو، همیشه مراقب و مواظب اعمال و کردار خود بوده و در نتیجه به گناه آلوده نمیشود و از همه معاصی دور خواهد شد.
۲. نماز در روایات
نماز، منتهای عروج و کمال بشریت است. انسان در سازندگی نفوس و تحول آن به نفوس الهی و در طریق تکامل در راه حق و قرب به خدای تعالی، به دو نیرو باید استعانت جوید و از آنها یاری طلب کند: یکی نیروی جاذبه و دیگری نیروی دافعه؛ یعنی «صبر» و «نماز». صبر برای مالکیت بر هوا و هوس و نفس اماره است. انسان به وسیله صبر باید تهذیب شود و از شرور و دعوتها و نداهای شیطانی - چه شیطان داخلی و چه شیطان خارجی - تخلیه پیدا کند و در مقابل محرمات الهی و سختی طاعت، صابر باشد. انسان باید در مسیر قرب الهی باصبر و صلاه حرکت کند.
۳. آثار و برکات نماز در زندگی
نماز از ارزشمندترین ره توشههای مسیر کمال و عالیترین و انسان سازترین عبادت است. نماز اول وقت موجب عادت دادن شخص به نظم و باعث نشاط و آمادگی و حضور قلب بیش تر در نماز میباشد. نماز انسان را از گناه و معصیت بازمیدارد. نماز کلید نجات و سبب نجات از گذرگاههای سخت و مواقف اخروی است.
۴. نماز کودکان و فرزندان
نماز سبب سعادت انسان و جامعه است. تشویق و ترغیب امری مهم در تربیت دینی محسوب میشود. فرزندی که در خانواده ای لبریز از یاد و محبت خدا به دنیا میآید، هیچگاه نیازی ندارد که آموزش ویژه برای نماز ببیند، زیرا از همان آغاز تولد در گوشش اذان و اقامه میگویند و او را به «صلوه» و «فلاح» و «خیرالعمل» دعوت میکنند. نماز بر نونهالان گر چه واجب نیست، لیکن امری نیکو و پسندیده است و زمینهساز دوران جوانی است. در روایت است که به فرزندانتان از سن هفت سالگی نماز تمرینی یاد بدهید. تشویق فرزندان به نماز، اختصاص به پیامبر ندارد. والدین و مربیان نسبت به فرزندان و شاگردان وظیفه خطیری در ترویج نماز دارند.
۵. نماز از منظر مقام معظم رهبری
یکی از مؤثرترین راهها برای کاستن آسیبهای اجتماعی، ترویج نماز است. به این که حتی یک نفر از جوانان و نوجوانان کشور، در نماز سهل انگاری نکند همت گمارید. این یکی از بهترین راهها برای سلامت معنوی و روحی مردم ما و جامعه ما است. به این که همگان فرا بگیرند و عادت کنند که نماز را با خشوع و حضور قلب به جا آورند. اگر در جامعه اسلامی نماز در جایگاه شایسته خود قرار گیرد، همه تلاشهای سازنده مادی و معنوی، راه خود را به سمت و سوی آرمانها میگشاید و جامعه را به نقطه مطلوب آرمانی اسلام میرساند.
۶. پیامهای مقام معظم رهبری اجلاسیه نماز (۱۳۷۰–۱۳۹۸)
نماز فریضه بزرگ الهی مورد سفارش خداوند متعال و انبیاء و ائمه علیهم السلام بوده و همواره بر اقامه آن تأکید شده است. نماز حرکت انسان به سوی خوبیها و حرکت جامعه اسلامی به ارزشهای ناب است. به همین جهت سالانه اجلاسیه ای دربارهٔ «نماز» برگزار میگردد. اولین اجلاسیه در سال ۱۳۷۰ با پیام مقام معظم رهبری با شکوه معنوی خاص برگزار گردید. تاکنون ۲۸ اجلاسیه نماز در ۲۸ استان کشور با حضور مسولین اقامه نماز و مسولان استانی و با پیام مقام معظم رهبری برگزار گردیده است. در اینجا به پیامهای اجلاسیه مقام معظم رهبری اشاره میشود. در این پیامها بهطور کلی به موضوعاتی مانند «اقامه نماز، حقیقت و فلسفه نماز، توصیههای همگانی مردم و جوانان به ویژه توصیه به مسولان حوزوی، و دولتی در امر ترویج نماز، و… شده است.
۷. نماز در سیره علماء
نماز بالاترین فریضه الهی و اقرار به ربوبیت خداوند است. نماز گفت وگو و دیدار با معبود است، انسانهای وارسته که جز حضرت حق، دوست و ولی نعمتی برای خود نمیشناسند، مشتاقانه در انتظارند تا در اولین فرصت، جسم و روح خسته از دنیای مادیت خود را جانی دوباره بخشند. از این رو حتی قبل از رسیدن وقت نماز، با انجام مقدمات مستحب و با نظافت و معطّر نمودن بدن و لباس، خود را برای حضور در پیشگاه معشوق آماده میکنند. در سیره بزرگان دین جلوههایی از محبت الهی نمایان است.
۸. نماز در سیره حضرت امام خمینی (ره)
حضرت امام (ره) به نماز بسیار اهمیت میداد. نماز اول وقت امام (ره) در دوران جوانی، تبعید و مبارزه، رهبری، بیماری و حتی ساعتی قبل از ارتحال، ترک نشد. ایشان هیچگاه به خاطر مشغله یا سختیهای تبعید و مبارزه یا در داخل اتومبیل ساواک بودن یا به علت بیماری و کسالت، نماز را از اول وقتش به تأخیر نیانداختند. ایشان لذت نماز شب را با هیچ چیزی عوض نمیکنند.
۹. فقه و اعتقاد در نماز
از احکام برپا کردن نماز، نخست پاکی و طهارت است. اگر هنگام مسح سر، رطوبت کف دست به رطوبت پیشانی برسد، وضو باطل میشود؟ جواب: وضو اشکال ندارد، ولی چون احتیاط در مسح پاها این است که با رطوبتی که از وضو در کف دستها باقی مانده است. شخصی به جایی مسافرت میکند و نمیداند که ده روز در آنجا میماند یا کمتر از ده روز، آیا نمازش را به صورت کامل باید بخواند یا به صورت شکسته؟ باید نمازش را به صورت شکسته بخواند.
منبع