مقاله پژوهشی کاوشی پدیدارشناسانه بر تعیین مهارتهای اساسی سواد رسانه ای در کتاب تفکر و سواد رسانه ای پایهٔ دهم

اسد حجازی عضو گروه مدیریت آموزشی پردیس شهید چمران

 

فصلنامه تعلیم و تربیت، دوره ۳۹، شماره ۲ (۶–۱۴۰۲) صفحات ۲۲۶–۲۰۷

 

چکیده: پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی مهارتهای اساسی سواد رسانه‌ای در برنامه‌درسی تفکر و سواد رسانه‌ای برای دانش‌آموزان پایه دهم دوره متوسطه انجام شده و برای اجرای آن از روش تحقیق ترکیبی (کیفی-کمی) استفاده شده‌است. جامعه هدف افراد متخصص و مطلع در حوزه‌های سواد رسانه‌ای و برنامه‌درسی در آموزش و پرورش بود. در بخش کیفی بیست متخصص در زمینهٔ موضوع مورد مطالعه به‌شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه عمیق نیمه‌ساختارمند قرارگرفتند. نمونه‌گیری تا اشباع داده‌ها ادامه یافت. مصاحبه‌ها پس از ضبط، بازنویسی، کدگذاری و تحلیل شدند. از تحلیل داده‌های کیفی، مهارتهای سواد رسانه‌ای در حوزه‌های مفهومی، ارتباطی، اخلاقی، فنی و فناورانه با ۱۴ مؤلفه اصلی و ۶۴ گویه استنباط شده‌است. در بخش کمی، نتایج مطالعه کیفی در قالب پرسشنامه‌ای در اختیار ۱۸۰ تن از خبرگان آموزش و پرورش و معلمان تفکر و سواد رسانهای با به‌کارگیری روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی قرار داده شد. اعتبار پرسشنامه را متخصصان برنامه‌درسی تأیید کردند و پایایی آن با آلفای‌کرونباخ (۰/۹۰) محاسبه شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌های بخش کیفی از تکنیک تحلیل محتوا و در بخش کمی، در راستای تحلیلهای تکمیلی از معادلات ساختاری برای مدل‌سازی روابط علی، با تأکید بر نرم‌افزار لیزرل بهره‌گیری شد. یافته‌های پژوهش نشان دادند که مؤلفه‌های احصاشده بار عاملی کافی برای پیش‌بینی مهارتهای سواد رسانه‌ای دارند. همچنین نتایج آزمون آماری نشان داد که الگوی طراحی‌شده در مدارس ایران از برازشی مناسب برخوردار است. نتایج این مطالعه می‌تواند به‌منزلهٔ مکمل برنامه‌درسی تفکر و سواد رسانه‌ای در مدارس استفاده شود.

 

صفحه مقاله: http://qjoe.ir/article-1-2039-fa.html